του Φώτη Μπερίκου
Τις αγορεύειν βούλεται;
…στο τέλος η Δημοκρατία νικά!
Με αφορμή τα όσα θλιβερά συνέβησαν χθες στην Πάτρα, όπου κάποιοι με μαύρες κουκούλες έκριναν σκόπιμο να μην επιτρέψουν την πολιτική εκδήλωση ενός αρχηγού κόμματος και με την αστυνομία, σε πλήρη ευθυγράμμιση με το παρακράτος, να παραμένει αμέτοχος θεατής, χωρίς προλόγους και εισαγωγές, ανατρέχουμε στην αρχαία ελληνική γραμματεία και αλιεύουμε ένα μικρό απόσπασμα του Κατά Τιμάρχου λόγου του ρήτορος Αισχίνη, έχοντας την πεποίθηση ότι η ανάγνωσή του θα προβληματίσει, επί τω δημοκρατικότερο, όλους όσοι έχοντας παρεξηγήσει κάποιες έννοιες θεωρούν ότι στη δημοκρατία όλα επιτρέπονται.
Το μάθημα δημοκρατίας του προπάππου μας Αισχίνη είναι απλό και κατανοητό:
«Αν κάποιος από τους ρήτορες μιλώντας στη Βουλή ή στην Εκκλησία αναφέρεται όχι επί του θέματος που έχει εισαχθεί προς συζήτηση ή αν μιλάει γενικώς και αορίστως και όχι συγκεκριμένως και χωριστά για κάθε κεφάλαιο ή μιλάει δυο φορές για το ίδιο ζήτημα ο ίδιος στην ίδια συνεδρίαση ή εξαπολύει ύβρεις ή αφήνει κακόβουλους υπαινιγμούς σε βάρος κάποιου ή γενικότερα τον κακολογεί ή ενώ διεξάγεται συζήτηση μεταξύ άλλων, σηκώνεται και παρεμβαίνει χωρίς να του δοθεί ο λόγος και χωρίς να ανέβει στο βήμα ή κάνει παρατηρήσεις ή διασύρει και φέρεται απρεπώς και χωρίς σεβασμό στον πρόεδρο, τότε, όταν τελειώσει η συνέλευση, έχουν το δικαίωμα οι πρόεδροι να του επιβάλουν χρηματική ποινή που καταβάλλεται στους εισπράκτορες των δημοσίων εσόδων, μέχρι του ποσού των πενήντα δραχμών για κάθε αδίκημα χωριστά.
Εάν κριθεί ότι αξίζει μεγαλύτερη τιμωρία, αφού του επιβάλλουν το πρόστιμο, εισάγουν την υπόθεση στη Βουλή ή στην αμέσως επόμενη συνέλευση του λαού κατά προτεραιότητα. Και αφού γίνει η κλήτευσή του, δικάζεται. Σε περίπτωση δε που μετά από μυστική ψηφοφορία βγει καταδικαστική απόφαση σε βάρος του, τότε οι πρόεδροι καταχωρούν το όνομά του στους οφειλέτες του δημοσίου ( για χρηματική ποινή συνήθως χιλίων δραχμών – ποινή δυσβάσταχτη έως εξοντωτική ), με όλες τις νόμιμες συνέπειες».
Έτσι λειτουργούσε η δημοκρατία, έτσι λειτουργούσαν οι θεσμοί.
Με κανόνες απαράβατους και αρχές σεβαστές. Η πρόσκληση του Κήρυκα στις συνελεύσεις των πολιτών, που απευθυνόταν σε κάθε πολίτη με τι γνωστή ερώτηση «τις αγορεύειν βούλεται;» και μάλιστα μετά παρρησίας, δηλαδή με την συνταγματικώς κατοχυρωμένη εξουσία και το αναφαίρετο δικαίωμα να εκφράσει ανεμποδίστως και χωρίς συνέπειες οποιαδήποτε γνώμη, θετική ή αρνητική, για οποιοδήποτε θέμα αφορά την πολιτεία του, υπήρξε ο πυρήνας της δημοκρατίας.
Το προστατευτικό περίβλημα, όμως, αυτού του πυρήνα, ήταν οι κανόνες που πριν αναφέραμε.
Το «τις αγορεύειν βούλεται;», λοιπόν, είναι η ίδια η «ψυχή» της Δημοκρατίας.
«Ποιος θέλει να μιλήσει;», ρωτούσε ο κήρυκας στην εκκλησία του Δήμου, διότι εκείνοι που συνέλαβαν και δημιούργησαν τη Δημοκρατία ήξεραν ότι Δημοκρατία με αποκλεισμούς δεν μπορεί να υπάρξει.
Αυτό που δεν ξέρουν ορισμένοι, όμως, είναι ότι στο τέλος η Δημοκρατία νικά…