Ύβρις και Νέμεσις.
Φώτης Μπερίκος
Αν το καλοσκεφτούμε, στα χρόνια της αχαλίνωτης προόδου και του ανεξέλεγκτου εκσυγχρονισμού, στην εποχή των παχιών αγελάδων και της ραγδαίας ανάπτυξης, σε όλα τα επίπεδα, εμείς εδώ, στην Ωραία Ελλάς, καταφέραμε… να μην καταφέρουμε τίποτε.
Επίτευγμα πραγματικό! Οι στόχοι και οι επιδιώξεις μας σ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης βρίσκονται σήμερα στα συντρίμμια του αδιανόητου δυστυχήματος στα Τέμπη και στα δάκρυα ενός ολόκληρου λαού.
Οι μεγαλόσχημοι πολιτικοί μας το μόνο που έκαναν ήταν να βολεύσουν εαυτούς και αλλήλους. Σ’ αυτό, δεν έχουμε παράπονο.
Κι όλα αυτά τα εκατομμύρια των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων και των ταμειακών προγραμμάτων των υπουργείων, τι έγιναν; Την απάντηση, λυπούμαστε πολύ που το λέμε, αλλά αυτή είναι η αλήθεια, μας τη δίνουν οι χωρικοί της ταινίας του Μαυρογιαλούρου: Φάγανε, φάγανε, φάγανε… Μόνο που εδώ, ΔΕΝ υπάρχει φιλότιμο. Υπάρχει μόνο η ύβρις και η Νέμεσις!
«Έστι δίκης οφθαλμός ως τα πανθ’ ορά», έλεγαν οι πρόγονοί μας. Αλλά δεν είχαν μείνει σ’ αυτό. Είχαν συλλάβει την αφηρημένη ιδέα της θεϊκής εκδίκησης, που την προσωποποίησαν και τη θεοποίησαν, μάλιστα, για να δηλώσουν ότι δεν νοείται ανθρώπινη υπέρβαση, ούτε καν αυτή της ευτυχίας, που να μην έχει λαβείν το αντίτιμο που της αναλογεί.
Νέμεσις το όνομα αυτής.
Και η δράση της συνδέθηκε με την έννοια της ισορροπίας, η διατάραξη της οποίας επέφερε αναπόφευκτα την τιμωρία. Σύμβολά της ο πήχης και ο χαλινός, το μέτρο δηλαδή στην απόδοση της τιμωρίας και στη χαλιναγώγηση των ανθρώπων.
Η λέξη προήλθε από το ρήμα «νέμω» που σημαίνει μοιράζω (διανέμω). Η Νέμεσις δηλαδή μετρούσε τις αμαρτίες (=αστοχίες, λάθη, υπερβάσεις) των ανθρώπων με τον πήχη της και έδινε την τιμωρία που άξιζε στον καθένα, προσπαθώντας ταυτόχρονα με το χαλινάρι της να συγκρατήσει τα πάθη και να ελέγχει κάθε μορφής αλαζονεία.
Αυτή, εν ολίγοις, ήταν η πολυθρύλητη Νέμεσις. Που ως ιδέα μόνο επικαλούμαστε σήμερα, για να υποστηρίξουμε ότι αυτή είναι που τιμωρεί και την Ελλάδα μας…
Τον ευλογημένο μας τόπο που ποτέ δεν σεβάστηκε τον εαυτό του. Ούτε πολίτες και θεσμούς, ούτε τα όνειρα, τις προσδοκίες, τις επιδιώξεις μιας κοινωνίας ολόκληρης.
Θα το επαναλάβουμε, όμως: οι ευθύνες ανήκουν αποκλειστικά σε όλους εμάς.
Όχι μόνο γιατί εμείς επιλέγουμε αυτούς που μας κυβερνούν, όχι γιατί το δις και το τρις εξαμαρτείν δεν αποτελεί παράπτωμα στη δική μας περίπτωση (!), όχι γιατί έχουμε εθιστεί στη μετριότητα και στην εξαναγκαστική παρέκκλιση μιας μονοσήμαντης δήθεν διεξόδου, που καίτοι γνωρίζουμε ότι οδηγεί στον όλεθρο, στοιχιζόμαστε πίσω απ’ τη μορφή του μεσσιανιστή που με τα ηγετικά του, κατά τα άλλα, χαρακτηριστικά υπόσχεται στη Γη της Επαγγελίας.
Φταίμε εμείς γιατί ως άνθρωποι ξεχωριστά και ως σύνολο κοινωνικό έχουμε κάνει την υπέρβαση εκείνη που αναπόδραστα θα επιφέρει την τιμωρία της Νεμέσεως, αυτή που όλοι βιώνουμε.
Και ποια είναι αυτή; Η τιμωρία σαφώς και είναι η συνολική κατάσταση που βιώνουμε και τα προβλήματα που άπαντες σχολιάζουμε. Η υπέρβαση, αυτό που υπαινιχθήκαμε παραπάνω: Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, τι θέλουμε, πού οδεύουμε, έχοντας αφήσει τον πράγματι ευλογημένο τόπο να μας εκδικείται.
Όπως όμως ισχύει και για τη ζωή του καθενός, έτσι και για τη χώρα, για την κοινωνία, ισχύει η φυσική νομοτέλεια. Όλοι έχουμε αυτό που μας αξίζει.
Φώναζαν κάποιοι και προειδοποιούσαν για τον ορατό κίνδυνο ατυχήματος. Και αν αυτό δεν είχε γίνει, σήμερα οι «πολίτες ζόμπι», όπως μας έχουν μετατρέψει, θα παρακολουθούσαμε τα ρεπορτάζ απ’ την προγραμματισμένη επίσκεψη Μητσοτάκη στο Κέντρο Τηλεδιοίκησης – Σηματοδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου Βορείου Ελλάδος και θα ενημερωνόμασταν για το πόσο σπουδαίος είναι ο ίδιος, πόσο ασφαλή το δίκτυο και πόσο σημαντικά τα έργα της σούπερ – καταπληκτικής κυβέρνησής μας!!!
Μην απορούμε, λοιπόν. Μην ψάχνουμε για άλλοθι ευθύνης και για τράγους αποδιοπομπαίους. Μπροστά στον καθρέφτη της ευθύνης, προφανώς και τον εαυτό μας θα αντικρύσουμε. Πόσο αποφασισμένοι είμαστε όμως να αναμετρηθούμε με αυτό;